Friday, May 16, 2014
រយៈពេល៤ខែ ស៊ីធីអ៊ីន ប្រមូលបានថវិកាជាង២៨ម៉ឺនដុល្លារជួយមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ឆា
ភ្ញៀវប្រចាំថ្ងៃរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFIនៅថ្ងៃនេះ គឺលោក សោម ឆាយា អគ្គនាយករងបណ្តាញទូរទស្សន៍កម្ពុជា CTN។ CTN ដែលទើបតែបានបញ្ចប់យុទ្ធនាការរយៈពេល៤ខែ ដើម្បីប្រមូលថវិកាបានជាង២៨ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក យកទៅជួយដល់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ឆា ដែលកំពុងស្រែកដង្ហោយហៅរកជំនួយមកទប់នឹងការចំណាយ យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ឆ្លើយនឹងសំណួររបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI លោក សោម ឆាយា អគ្គនាយករងបណ្តាញទូរទស្សន៍កម្ពុជា CTN បានឲ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកាន់តែច្រើនឡើង បានចូលរួមនៅក្នុងមូលនិធិនេះ ហើយលោក រំពឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ នឹងបន្តជួយដល់មន្ទីរពេទ្យនេះ តាមរយៈសកម្មភាពផ្សេងៗទៀត។
បញ្ហាចិននឹងវៀតណាម កាន់តែយ៉ាប់យឺន
ភាពចលាចលនៅថៃនិងវៀតណាមអាចឲ្យកម្ពុជាប្រឈមនឹងកង្វះទំនិញប្រើប្រាស់
ប្រទេសកម្ពុជាអាចទទួលបានទាំងឱកាស និងឧបសគ្គពីភាពចលាចលនៅប្រទេសថៃ និងវៀតណាម។ ជម្លោះនយោបាយដែលកើតឡើងនៅប្រទេសថៃ និងបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសវៀតណាមនោះ អាចបង្កឲ្យអ្នកវិនិយោគបរទេសមួយចំនួនផ្លាស់ទីមកកម្ពុជាប៉ុន្តែកម្ពុជាវិញ អាចបាត់បង់ចំណែកទីផ្សារកសិផលរបស់ខ្លួន និងអាចប្រឈមពីភាពខ្វះទំនិញប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេស។
កម្ពុជាជាប្រទេសនាំចូលទំនិញ ដោយសារតែកម្ពុជាបានចាប់យកសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីដោយបើកចំហការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតមូលដ្ឋានផលិតទំនិញប្រើប្រាស់របស់កម្ពុជាវិញនៅមានកម្រិតទាបបើធៀបនឹងតម្រូវការប្រើប្រាស់ជាក់ស្ដែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ការនាំចូលទំនិញ ភាគច្រើនមកពីប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។
បច្ចុប្បន្នប្រទេសទាំងពីរនេះមានវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ ពីភាពជាប់គាំងនយោបាយកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសថៃ និងការធ្វើបាតុកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាម ពីរឿងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ វិបត្តិទាំងនេះអាចបង្អាក់ដល់ដំណើរការផលិតកម្ម ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ចរាចរទំនិញនៅក្នុងស្រុកនិងបរទេស។
ប្រទេសថៃបានចាប់ផ្ដើមមានភាពតានតឹង ចាប់តាំងពីតុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃបានដកដំណែង នាយករដ្ឋមន្ត្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រ កាលពីដើមខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។ នៅពេលនោះអ្នកគាំទ្រអ្នកស្រី យីងឡាក់ បានចេញមកតវ៉ារហូតបណ្ដាលឲ្យមានប្រជាពលរដ្ឋថៃយ៉ាងហោចណាស់ ២នាក់បានស្លាប់ និងជាង២០នាក់ ផ្សេងទៀតបានរងរបួស។
ចំណែកភាពវឹកវរដែលកើតឡើងនៅប្រទេសវៀតណាមវិញ បានបណ្ដាលឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ យ៉ាងហោចណាស់២០នាក់បានស្លាប់ និងមានដុតបំផ្លាញរោងចក្រដែកថែបធំបំផុតមួយ ដែលកំពុងសាងសង់នៅវៀតណាម។ សារព័ត៌មានរបស់វៀតណាមជាច្រើន បានគូសបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីនេះ រោងចក្រចិន ប្រមាណជិត៥០០ ត្រូវខូចខាតបន្តិចបន្តួច ពីការតវ៉ាប្រឆាំងរឿងក្ដីក្ដាំដែនទឹកសមុទ្រចិនខាងត្បូង បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំអាស៊ានចិនលើបញ្ហានេះបានបញ្ចប់រយៈពេលមួយសប្ដាហ៍ប៉ុណ្ណោះ។
បញ្ហាកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសថៃ និងវៀតណាមនេះអាចប៉ះពាល់ដល់តម្រូវការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុករបស់ប្រទេសកម្ពុជាប្រសិនបើ ការនាំចូលទំនិញប្រើប្រាស់មកកម្ពុជា មានការធ្លាក់ចុះ។
អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចបានអះអាងថា នៅពេលប្រទេសដែលនាំចេញមានបញ្ហា ប្រទេសនាំចូលក៏ត្រូវជួបបញ្ហាខ្វះស្បៀងប្រើប្រាស់ដែរ។ ជាក់ស្ដែងប្រទេសកម្ពុជា នាំចូលទំនិញប្រើប្រាស់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ពីប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ។
របាយការណ៍របស់ស្ថានទូតថៃ និងវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជាបានបង្ហាញថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មដែលប្រទេសថៃនាំចូលមកកម្ពុជា មានទំហំទឹកប្រាក់ជាង៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកប្រចាំឆ្នាំ២០១៣។ ចំណែកការនាំចូលរបស់វៀតណាមនៅកម្ពុជាវិញ មានតម្លៃជិត៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
ក្រៅពីនេះការវិនិយោគរបស់ប្រទេសថៃនៅកម្ពុជា មានទឹកប្រាក់ជាង១២០(មួយរយម្ភៃមួយ) លានដុល្លារអាមេរិក និងប្រទេសវៀតណាមមានចំនួន៨៦លានដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយអ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចបានលើកឡើងថា ភាពចលាចលដែលកើតឡើងនៅប្រទេសវៀតណាម មិនមានផលប៉ះពាល់អាក្រក់ដល់កម្ពុជា ដូចប្រទេសថៃឡើយ។ ការព្រួយរូបារម្មណ៍នោះ គឺវិបត្តិនយោបាយដែលកើតឡើងនៅប្រទេសថៃដែលបានអូសបន្លាយជាច្រើនខែ។ បញ្ហានេះនឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់រាប់ម៉ឺនសហគ្រាសផលិតកម្ម និងការនាំចេញ។
អគ្គទីប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្ម ប្រចាំស្ថានឯកអគ្គរាជទូតថៃប្រចាំកម្ពុជា អ្នកស្រី ជីវ៉ាណាន់ វង្សមង្គល (Jiranan Wongmonkol) ធ្លាប់អះអាងថាទោះបីជាប្រទេសថៃ កំពុងជួបប្រទះពីភាពជាប់គាំងនយោបាយក៏ដោយ ប៉ុន្តែការនាំចេញនិងនាំចូល នៅតែមានសកម្មភាពដដែល៖ «ប្រទេសនីមួយៗតែងតែមានបញ្ហា វិបត្តិខាងនយោបាយ ប៉ុន្តែខ្ញុំថាទំនាក់ទំនងគ្នាខាងពាណិជ្ជកម្មហ្នឹង ធ្វើដោយធម្មតា អត់មានពាក់ព័ន្ធខាងនយោបាយទេ។ ដូចយើងមើលតាមតួលេខ ក៏យើងមើលឃើញអ៊ីចឹងមែន ខាងជនជាតិថៃមករកស៊ី មកធ្វើធុរកិច្ចនៅខាងខ្មែរ នៅឆ្នាំ២០១៣កើនជាងឆ្នាំ២០១២។ យើងមើលក៏វាមិនអាក្រក់ប៉ុន្មានដែរ ការទំនាក់ទំនងខាងពាណិជ្ជកម្ម វាអត់មានវិបត្តិតាមរឿងនយោបាយទេ»។
ផ្ទុយពីលើកឡើងនេះឧស្សាហកម្ម និងផលិតកម្មរបស់ថៃរកឃើញថាបានរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងពីភាពជាប់គាំងនយោបាយ។ សហព័ន្ធឧស្សាហកម្មថៃបានបង្ហាញថាយ៉ាងហោចណាស់ សហគ្រាសធន់តូច និងមធ្យមប្រមាណ១សែនសហគ្រាស នឹងត្រូវបញ្ឈប់ដំណើរការផលិតកម្មរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើវិបត្តិនយោបាយនេះមិនអាចដោះស្រាយបាននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤នេះ។
សហព័ន្ធដដែលបានពន្យល់ថា វិបត្តិនយោបាយបាន ប៉ះពាល់ដល់តម្រូវការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក ការវិនិយោគ ការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលទ្រទ្រង់អាជីវកម្ម ដែលជាមូលដ្ឋានរបស់វិស័យសហគ្រាសធន់តូច និងមធ្យមអាចរស់រានបាន។ ការបិទទ្វារសហគ្រាសថៃទាំងអស់នេះ អាចប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញទំនិញមកកម្ពុជា។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសមាគមសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជា លោកឧកញ៉ា តែ តាំងប៉ មានប្រសាសន៍ថាវិបត្តិនយោបាយដែលកើតឡើងនៅប្រទេសថៃ និងតវ៉ានៅប្រទេសវៀតណាម មិនទាន់ឃើញមានសញ្ញាអាក្រក់ណាមួយប៉ះពាល់ដល់កម្ពុជា ជាពិសេសទំនិញប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុកឡើយ៖«ដូចអត់ពាក់ព័ន្ធដល់រឿងហ្នឹងទេបង! ចលាចលនៅថៃ នៅវៀតណាម ខ្ញុំមើលទៅរូបភាពហ្នឹងអត់ប៉ះពាល់អីផង»។
អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចបានលើកឡើងថាភាពវឹកវរ ដែលកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសថៃ និងវៀតណាម អាចបង្វែរការវិនិយោគមួយចំនួនមកកម្ពុជា ប៉ុន្តែកម្ពុជាវិញអាចប្រឈមនិងបាត់បង់ទីផ្សារមួយចំណែកពីការនាំចេញផលិតផល ឬវត្ថុធាតុដើម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការរាយការណ៍របស់សារព័ត៌មានរបស់ថៃនិងវៀតណាមជាច្រើនបានរាយការណ៍ថា សហគ្រាសដែលកំពុងរងផលប៉ះពាល់ ពីភាពជាប់គាំងនយោបាយភាគច្រើនជាប្រភេទសហគ្រាសលក់រាយ និងផ្នែកសណ្ឋាគារ៕
ប្រភព:អាស៊ីសេរី
ប្រភព:អាស៊ីសេរី
អគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនីស្ដវៀតណាមៈសភាពការណ៍សមុទ្រ ចិនខាងត្បូងស្មុគស្មាញ ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង
ខណៈដែលបញ្ហាដែនសមុទ្រ ជាមួយប្រទេសចិន រុញទំនាក់ទំនង វៀតណាមចិន ឱ្យកាន់តែផុយស្រួយ, និងបានដុតកំហឹងប្រជាជនវៀតណាម បង្កជាហិង្សាលើរោងចក្រចិន ព្រម ជាមួយជនជាតិចិននៅវៀតណាម ស្លន់ស្លោ គេចចេញពីវៀតណាមនោះ អគ្គលេខាធិការគណបក្សកុម្មុយនីស្ដ វៀតណាម បានអំពាវនាវឱ្យបក្សទាំង មូល ប្រជាជន និងកងទ័ពវៀតណាម ទាំងមូល ពង្រឹងសាមគ្គីភាព ដើម្បី ការពារបូរណភាព ឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និង ទឹកដី។
ប្រភពព័ត៌មានពីកាសែត វៀតណាម និយាយថា នៅរសៀលថ្ងៃ ទី ១៤ ខែឧសភា , សន្និសីទលើកទី៩ នៃគណៈកម្មាធិការកណ្ដាលបក្ស កុម្មុយនីស្ដវៀតណាម អាណត្ដិទី ឃី បានបញ្ចប់ បន្ទាប់ពីប្រជុំរយៈពេល៧ ថ្ងៃ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាបិទសន្និបាត លោកង្វៀន ភូ ត្រុងអគ្គលេខាបក្ស កុម្មុយនីស្ដវៀតណាម បានថ្លែងថា “... ជាពិសេសស្ថានការណ៍សមុទ្រខាង កើត (ឈ្មោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែល វៀតណាមហៅ) បច្ចុប្បន្ននេះ, កំពុង ប្រែប្រួលស្មុគស្មាញ ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងណាស់ ដែលតម្រូវឱ្យគណបក្សទាំងមូល ប្រជាជនទាំងមូលនិងកងទ័ពទាំងមូល ត្រូវភ្ញាក់រលឹកបំផុត ភ្លឺស្វាងបំផុត បង្កើនសាមគ្គីភាព, ទូទាំងប្រទេស បេះដូងតែមួយ, ប្ដេជ្ញាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និង បូរណភាពទឹកដី នៃមាតុភូមិ ក្នុងពេលដំណាលគ្នានោះ ថែរក្សាឱ្យបាននូវបរិស្ថានសន្ដិភាព ស្ថិរភាព ដើម្បីកសាង និងអភិវឌ្ឍ ប្រទេសជាតិ” ៕
*កម្មករម្នាក់ស្លាប់ដោយការ តវ៉ាប្រឆាំងចិននៅរោងចក្រតៃវ៉ាន់នៅ វៀតណាម
កម្មករចិនម្នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ និងយ៉ាងតិច៩០នាក់រងរបួស នៅពេល ពួកអ្នកប្រឆាំងតវ៉ា បានវាយប្រហារ រោងចក្រដែកមួយនៅវៀតណាម ។ យោងតាមសារព័ត៌មានបរទេស ឧបទ្ទវហេតុនេះ បានកើតឡើងនៅ រោងចក្រជារបស់ថៅកែតៃវ៉ាន់ នៅ ខេត្ដហាទីញ ភាគកណ្ដាលវៀតណាម កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៤ឧសភា ។
កាលពីពេលមុននេះ គ្រូពេទ្យ ម្នាក់បាននិយាយថា កម្មករវៀតណាម ៥នាក់ និងមនុស្ស១៦នាក់ទៀតដែល ត្រូវបានគេពណ៌នាថា ជាជនជាតិចិន បានស្លាប់ក្នុងអំឡុងកុបកម្មប្រឆាំងចិន នៅខេត្ដហាទីញ របស់វៀតណាម កណ្ដាល។
វេជ្ជបណ្ឌិតនៅមន្ទីរពេទ្យ Ha Tinh General Hospital បាននិយាយ តាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា មនុស្ស ប្រមាណ ១០០នាក់ត្រូវបានបញ្ជូនមក កាន់មន្ទីរពេទ្យកាលពីយប់មិញ ។
កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ កុបករបាន វាយនិងដុតបំផ្លាញរោងចក្រនៅសួន ឧស្សាហកម្ម ២ នៅភាគខាងត្បូងវៀតណាម តែមិនមានរបាយការណ៍អំពី ការស្លាប់ ឬរបួសមនុស្សទេ ។
បាតុកម្មនិងកុបកម្មនេះត្រូវបាន បង្កឡើងដោយការរើអណ្ដូងប្រេង របស់ចិនចូលក្នុងដែនទឹកនៅសមុទ្រចិន ខាងត្បូង ម្ដុំប្រជុំកោះប៉ារ៉ាសែល ដែល ទាំងចិននិងវៀតណាមអះអាងជារបស់ ផងខ្លួន។
អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មាន បាន និយាយថា អារម្មណ៍ជាតិនិយមឥឡូវ កើនខ្ពស់ណាស់អំពីបញ្ហានេះ ហើយ ពួកអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងទំនងជាផ្ដោតលើ ក្រុមហ៊ុននិងរោងចក្រដែលមានអក្សរ ចិន មិនថាវាមកពីណាទេ ដូចជាកោះ តៃវ៉ាន់ជាដើម ។
ស្ថានទូតចិននៅវៀតណាម កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៥ ឧសភា បានអំពាវនាវឱ្យជនជាតិចិនមានការ ប្រុងប្រយ័ត្ន ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បង្ហោះក្នុង វេបសាយ របស់ស្ថានទូត បាននិយាយ ថា* យើងជាថ្មីទៀតរំលឹកដល់ជនជាតិ ចិនទាំងអស់ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន អំពីសុវត្ថិភាព និងចៀសវាងចាកចេញ ពីផ្ទះដោយមិនចាំបាច់* ។
ចិន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះដែរ បានចេញការព្រមានដល់អ្នកទេសចរ ចិន ដែលមានផែនការទៅទស្សនា ប្រទេសវៀតណាម នៅពេលប្រព័ន្ធ ផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋបានបន្ទោសរដ្ឋាភិបាល ក្រុងហាណូយថា លើកទឹកចិត្ដឱ្យមាន កុបកម្មប្រឆាំងចិនដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុង ប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មកនេះ។
រដ្ឋបាលទេសចរណ៍ចិន បាន និយាយក្នុងលិខិតណែនាំមួយថា ជន ជាតិចិនណាដែលចង់ទៅវៀតណាម *គួរពិចារណាឱ្យដិតដល់* និងបាន អំពាវនាវឱ្យអ្នកទៅទស្សនា* បង្កើនការ យល់ដឹងអំពីគ្រោះថ្នាក់* ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នា កាសែតរដ្ឋ ចិន អលៀបាល ទិមសេ បាននិយាយក្នុង វិចារណកថារបស់ខ្លួនថា កុបកម្មដែល នាំដល់ការដុតរោងចក្រចំនួន១៥ ជា លទ្ធផលនៃការឃោសនារាប់ឆ្នាំរបស់ ក្រុងហាណូយប្រឆាំងចិន។
គេថា ក្រុមហ៊ុនស្ថាប័នជំនួញ និងកម្មករចិន ត្រូវបានក្លាយជាចំណុច ផ្ទាំងស៊ីបនៃអំពើហិង្សា នៅយ៉ាងតិច ខេត្ដ ក្រុងចំនួន ៧ នៅទូទាំងប្រទេស វៀតណាម ។ ស្ថានទូតបាននិយាយថា ខ្លួនបានស្នើឱ្យអាជ្ញាធរវៀតណាមធានា សុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋចិន ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ប៉ូលិស វៀតណាមបានប្រញាប់ប្រញាល់ស្ដារសណ្ដាប់នៅសួនឧស្សាហកម្ម ២ ដែល គ្រប់គ្រងដោយសិង្ហបុរី ក្រោយពីវារង ការវាយប្រហារកាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ ពីសំណាក់ពួកអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងចិន ។
ក្រុមហ៊ុនសួនឧស្សាហកម្ម វៀតណាមសិង្ហបុរី បាននិយាយក្នុង សេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃ ម្សិលមិញថា ប៉ូលិសមូលដ្ឋានបានស្ដារ ការត្រួតត្រាសន្ដិសុខឡើងវិញ។រោងចក្រ ៩៩រងការខូចខាត នៅឧទ្យានទាំង ២ នៅខេត្ដប៊ីញ ឌឿង ខាងជើងក្រុង ហូជីមិញ៕
ប្រភព :កោះសន្តិភាព
ប្រភពព័ត៌មានពីកាសែត វៀតណាម និយាយថា នៅរសៀលថ្ងៃ ទី ១៤ ខែឧសភា , សន្និសីទលើកទី៩ នៃគណៈកម្មាធិការកណ្ដាលបក្ស កុម្មុយនីស្ដវៀតណាម អាណត្ដិទី ឃី បានបញ្ចប់ បន្ទាប់ពីប្រជុំរយៈពេល៧ ថ្ងៃ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាបិទសន្និបាត លោកង្វៀន ភូ ត្រុងអគ្គលេខាបក្ស កុម្មុយនីស្ដវៀតណាម បានថ្លែងថា “... ជាពិសេសស្ថានការណ៍សមុទ្រខាង កើត (ឈ្មោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែល វៀតណាមហៅ) បច្ចុប្បន្ននេះ, កំពុង ប្រែប្រួលស្មុគស្មាញ ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងណាស់ ដែលតម្រូវឱ្យគណបក្សទាំងមូល ប្រជាជនទាំងមូលនិងកងទ័ពទាំងមូល ត្រូវភ្ញាក់រលឹកបំផុត ភ្លឺស្វាងបំផុត បង្កើនសាមគ្គីភាព, ទូទាំងប្រទេស បេះដូងតែមួយ, ប្ដេជ្ញាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និង បូរណភាពទឹកដី នៃមាតុភូមិ ក្នុងពេលដំណាលគ្នានោះ ថែរក្សាឱ្យបាននូវបរិស្ថានសន្ដិភាព ស្ថិរភាព ដើម្បីកសាង និងអភិវឌ្ឍ ប្រទេសជាតិ” ៕
*កម្មករម្នាក់ស្លាប់ដោយការ តវ៉ាប្រឆាំងចិននៅរោងចក្រតៃវ៉ាន់នៅ វៀតណាម
កម្មករចិនម្នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ និងយ៉ាងតិច៩០នាក់រងរបួស នៅពេល ពួកអ្នកប្រឆាំងតវ៉ា បានវាយប្រហារ រោងចក្រដែកមួយនៅវៀតណាម ។ យោងតាមសារព័ត៌មានបរទេស ឧបទ្ទវហេតុនេះ បានកើតឡើងនៅ រោងចក្រជារបស់ថៅកែតៃវ៉ាន់ នៅ ខេត្ដហាទីញ ភាគកណ្ដាលវៀតណាម កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៤ឧសភា ។
កាលពីពេលមុននេះ គ្រូពេទ្យ ម្នាក់បាននិយាយថា កម្មករវៀតណាម ៥នាក់ និងមនុស្ស១៦នាក់ទៀតដែល ត្រូវបានគេពណ៌នាថា ជាជនជាតិចិន បានស្លាប់ក្នុងអំឡុងកុបកម្មប្រឆាំងចិន នៅខេត្ដហាទីញ របស់វៀតណាម កណ្ដាល។
វេជ្ជបណ្ឌិតនៅមន្ទីរពេទ្យ Ha Tinh General Hospital បាននិយាយ តាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា មនុស្ស ប្រមាណ ១០០នាក់ត្រូវបានបញ្ជូនមក កាន់មន្ទីរពេទ្យកាលពីយប់មិញ ។
កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ កុបករបាន វាយនិងដុតបំផ្លាញរោងចក្រនៅសួន ឧស្សាហកម្ម ២ នៅភាគខាងត្បូងវៀតណាម តែមិនមានរបាយការណ៍អំពី ការស្លាប់ ឬរបួសមនុស្សទេ ។
បាតុកម្មនិងកុបកម្មនេះត្រូវបាន បង្កឡើងដោយការរើអណ្ដូងប្រេង របស់ចិនចូលក្នុងដែនទឹកនៅសមុទ្រចិន ខាងត្បូង ម្ដុំប្រជុំកោះប៉ារ៉ាសែល ដែល ទាំងចិននិងវៀតណាមអះអាងជារបស់ ផងខ្លួន។
អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មាន បាន និយាយថា អារម្មណ៍ជាតិនិយមឥឡូវ កើនខ្ពស់ណាស់អំពីបញ្ហានេះ ហើយ ពួកអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងទំនងជាផ្ដោតលើ ក្រុមហ៊ុននិងរោងចក្រដែលមានអក្សរ ចិន មិនថាវាមកពីណាទេ ដូចជាកោះ តៃវ៉ាន់ជាដើម ។
ស្ថានទូតចិននៅវៀតណាម កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៥ ឧសភា បានអំពាវនាវឱ្យជនជាតិចិនមានការ ប្រុងប្រយ័ត្ន ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បង្ហោះក្នុង វេបសាយ របស់ស្ថានទូត បាននិយាយ ថា* យើងជាថ្មីទៀតរំលឹកដល់ជនជាតិ ចិនទាំងអស់ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន អំពីសុវត្ថិភាព និងចៀសវាងចាកចេញ ពីផ្ទះដោយមិនចាំបាច់* ។
ចិន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះដែរ បានចេញការព្រមានដល់អ្នកទេសចរ ចិន ដែលមានផែនការទៅទស្សនា ប្រទេសវៀតណាម នៅពេលប្រព័ន្ធ ផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋបានបន្ទោសរដ្ឋាភិបាល ក្រុងហាណូយថា លើកទឹកចិត្ដឱ្យមាន កុបកម្មប្រឆាំងចិនដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុង ប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មកនេះ។
រដ្ឋបាលទេសចរណ៍ចិន បាន និយាយក្នុងលិខិតណែនាំមួយថា ជន ជាតិចិនណាដែលចង់ទៅវៀតណាម *គួរពិចារណាឱ្យដិតដល់* និងបាន អំពាវនាវឱ្យអ្នកទៅទស្សនា* បង្កើនការ យល់ដឹងអំពីគ្រោះថ្នាក់* ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នា កាសែតរដ្ឋ ចិន អលៀបាល ទិមសេ បាននិយាយក្នុង វិចារណកថារបស់ខ្លួនថា កុបកម្មដែល នាំដល់ការដុតរោងចក្រចំនួន១៥ ជា លទ្ធផលនៃការឃោសនារាប់ឆ្នាំរបស់ ក្រុងហាណូយប្រឆាំងចិន។
គេថា ក្រុមហ៊ុនស្ថាប័នជំនួញ និងកម្មករចិន ត្រូវបានក្លាយជាចំណុច ផ្ទាំងស៊ីបនៃអំពើហិង្សា នៅយ៉ាងតិច ខេត្ដ ក្រុងចំនួន ៧ នៅទូទាំងប្រទេស វៀតណាម ។ ស្ថានទូតបាននិយាយថា ខ្លួនបានស្នើឱ្យអាជ្ញាធរវៀតណាមធានា សុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋចិន ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ប៉ូលិស វៀតណាមបានប្រញាប់ប្រញាល់ស្ដារសណ្ដាប់នៅសួនឧស្សាហកម្ម ២ ដែល គ្រប់គ្រងដោយសិង្ហបុរី ក្រោយពីវារង ការវាយប្រហារកាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ ពីសំណាក់ពួកអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងចិន ។
ក្រុមហ៊ុនសួនឧស្សាហកម្ម វៀតណាមសិង្ហបុរី បាននិយាយក្នុង សេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃ ម្សិលមិញថា ប៉ូលិសមូលដ្ឋានបានស្ដារ ការត្រួតត្រាសន្ដិសុខឡើងវិញ។រោងចក្រ ៩៩រងការខូចខាត នៅឧទ្យានទាំង ២ នៅខេត្ដប៊ីញ ឌឿង ខាងជើងក្រុង ហូជីមិញ៕
ប្រភព :កោះសន្តិភាព
ទំហំពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅមានតម្លៃទាប
ភ្នំពេញ: បណ្ឌិតអូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បាននិយាយថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសកម្ពុជានិង ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅមានកម្រិតទាបនៅ ឡើយ ដែលទាមទារឱ្យប្រទេសទាំងពីរ ពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីលើវិស័យ ពាណិជ្ជកម្មវិនិយោគ និងទេសចរណ៍ ថែមទៀត។
លោករដ្ឋមន្ដ្រី បាននិយាយ បែបនេះក្នុងពេលទទួលជួបជាមួយ លោកពីតូណូ ពួរណូម៉ូ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋ ឥណ្ឌូណេស៊ីប្រចាំកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤នេះ ។ លោក បញ្ជាក់ថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាង ភាគីទាំងពីរមានទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុប ប្រហាក់ប្រហែល ៣០០ លានដុល្លារ តែប៉ុណ្ណោះ ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មតម្លៃ នេះមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើធៀប នឹងសក្ដានុពលដែលប្រទេសទាំងពីរ មាន។ លោករដ្ឋមន្ដ្រីបានជម្រាបលោក ឯកអគ្គរដ្ឋទូតថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០១៣ សម្រេចបានក្នុងអត្រា៧,៣ ភាគរយ។
លោករដ្ឋមន្ដ្រីមានប្រសាសន៍ ដែរថា ដោយសារទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅមានកម្រិតទាប ហើយដោយសារ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីក៏ជាប្រភព វិនិយោគ ដោយផ្ទាល់ពីបរទេសមួយធំ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ានដែរនោះកម្ពុជា ស្នើសុំឱ្យលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតជួយជំរុញ វិនិយោគិនឥណ្ឌូណេស៊ីមកបណ្ដាក់ទុន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យបានច្រើន ថែមទៀត។
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត បាន សន្យាកៀរគរវិនិយោគិនឥណ្ឌូណេស៊ី មកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត ហើយបានសន្យាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្មវិនិយោគ និងទេសចរណ៍ និងជំរុញឱ្យមានកិច្ច សហប្រតិបត្ដិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ និងទេសចរណ៍ឱ្យបានខ្លាំងក្លា បន្ថែមទៀតរវាងគ្នា ៕
ប្រភព :កោះសន្តិភាព
លោករដ្ឋមន្ដ្រី បាននិយាយ បែបនេះក្នុងពេលទទួលជួបជាមួយ លោកពីតូណូ ពួរណូម៉ូ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋ ឥណ្ឌូណេស៊ីប្រចាំកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤នេះ ។ លោក បញ្ជាក់ថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាង ភាគីទាំងពីរមានទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុប ប្រហាក់ប្រហែល ៣០០ លានដុល្លារ តែប៉ុណ្ណោះ ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មតម្លៃ នេះមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើធៀប នឹងសក្ដានុពលដែលប្រទេសទាំងពីរ មាន។ លោករដ្ឋមន្ដ្រីបានជម្រាបលោក ឯកអគ្គរដ្ឋទូតថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០១៣ សម្រេចបានក្នុងអត្រា៧,៣ ភាគរយ។
លោករដ្ឋមន្ដ្រីមានប្រសាសន៍ ដែរថា ដោយសារទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅមានកម្រិតទាប ហើយដោយសារ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីក៏ជាប្រភព វិនិយោគ ដោយផ្ទាល់ពីបរទេសមួយធំ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ានដែរនោះកម្ពុជា ស្នើសុំឱ្យលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតជួយជំរុញ វិនិយោគិនឥណ្ឌូណេស៊ីមកបណ្ដាក់ទុន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យបានច្រើន ថែមទៀត។
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត បាន សន្យាកៀរគរវិនិយោគិនឥណ្ឌូណេស៊ី មកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត ហើយបានសន្យាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្មវិនិយោគ និងទេសចរណ៍ និងជំរុញឱ្យមានកិច្ច សហប្រតិបត្ដិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ និងទេសចរណ៍ឱ្យបានខ្លាំងក្លា បន្ថែមទៀតរវាងគ្នា ៕
ប្រភព :កោះសន្តិភាព
ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិទទូចឲ្យស.រ.អា.ជួយកម្ពុជាផ្នែកតម្លាភាព
វ៉ាស៊ីនតោន — ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានទទូចឲ្យស.រ.អា.និងក្រុមហ៊ុនស.រ.អា.ជួយកម្ពុជាផ្នែកតម្លាភាព និងអភិបាលកិច្ចល្អចំពោះចំណូលបានមកពីការជីករ៉ែក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមួយរៀបចំដោយអង្គការ Oxfam America កាលពីថ្ងៃពុធនៅក្នុងអាគារសភាស.រ.អា.ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ក្រុមវាគ្មិនបីរូបមកពីអង្គការ Oxfam ក្នុងតំបន់និងកម្ពុជា បានថ្លែងថា ជំនួយនិងបទពិសោធន៍ស.រ.អា.គឺជារឿងសំខាន់ដល់តម្លាភាពនៃវិនិយោគផ្នែកឧស្សាហកម្មជីករ៉ែក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែកម្ពុជាគ្មានច្បាប់ទទួលបានព័ត៌មានទាក់ទងនឹងបញ្ហាវិនិយោគផ្នែកឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្ម ឬការជីករ៉ែ ហើយព័ត៌មានអំពីចំណូលពន្ធរដ្ឋនិង ដំណើរការវិនិយោគលើធនធានរ៉ែនេះដែលអាចប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងជីវិភាពពលរដ្ឋនេះ មិនត្រូវគេប្រកាសឲ្យដឹងជាសាធារណៈ។
ពួកគេថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះដោយយោងថា ក្រុមហ៊ុនស.រ.អា.ដូចជាក្រុមហ៊ុន Chevron និងក្រុមហ៊ុនចិនដែលទៅវិនិយោគ អាចមានឯកសារជាមួយនឹងភាគីនៅកម្ពុជាដើម្បីឲ្យពួកគេបានដឹងពីព័ត៌មាននេះ។
លោកឡាយ ឃីម មន្ត្រីសម្របសម្រួលកម្មវិធីប្រចាំតំបន់ផ្នែកឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្មនៃអង្គការអុកស្វាមអាមេរិកគឺជាវាគ្មិនម្នាក់។
«មានក្រុមហ៊ុនច្រើនបានទទួលនូវសម្បទានក្នុងការរុករករ៉ែ។ ប៉ុន្តែយើងមិនបានដឹងថា តើគាត់មានជាកិច្ចព្រមព្រៀងរបៀបម៉េច។ តែទី២រឿងផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ដែលអាចនឹងកើតមានឡើង ហើយនឹងការរុករករ៉ែនៅក្នុងតំបន់ដែលប្រជាជនក្រីក្រ ជាពិសេសជនជាតិដើមភាគតិច»។
លោកថ្លែងថា ក្នុងរយៈពេលជាង១០ឆ្នាំមានកំណើនក្រុមហ៊ុនយ៉ាងតិច១២០ ភាគច្រើនមកពីប្រទេសចិនមកវិនិយោគនេះ ហើយបានបង្កឲ្យមានក្តីបារម្ភ ដោយសារសង្គមស៊ីវិលនិងប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចចូលរួមពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការវិនិយោគ ហើយនឹងដឹងអំពីបញ្ហាតម្លាភាពចំពោះដំណើរការក្រុមហ៊ុនទាក់ទងនឹងប្រាក់ចំណូលដល់រដ្ឋ ហើយប្រតិបត្តិការរបស់ក្រុមហ៊ុនក៏មិនត្រូវគេឲ្យដឹងផងដែរ។
លោកឡាយ ឃីមបានបញ្ជាក់ថា រ៉ែទាំងអស់ដែលគេធ្វើការវិនិយោគគឺរ៉ែប្រេងកាត រ៉ែមាស រ៉ែដែក និងរ៉ែបុកស៊ីតជាដើម តែក្រុមហ៊ុនទាំងនោះត្រូវគេបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលរុករក ស្រាវជ្រាវនៅឡើយ ហើយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះក៏មិនទាន់ប្រកាសជាផ្លូវការអំពីប្រត្តិបត្តិការវិនិយោគរបស់គេដែរ។ លោកគិតថា ស.រ.អា. ដែលមានបទពិសោធន៍ក្នុងរឿងធនធានធម្មជាតិនេះ អាចជួយដល់កម្ពុជាបាន។
«ដោយសារតែទំនាក់ទំនងរវាងស.រ.អា.ជាមួយប្រទេសកម្ពុជាមានដំណើរការល្អ ខ្ញុំយល់ថា ស.រ.អា.អាចជួយលើកទឹកចិត្ត ឬក៏ពន្យល់រដ្ឋាភិបាល ឬក៏អ្នកធ្វើគោលនយោបាយឲ្យពិនិត្យមើលទៅលើបទពិសោធន៍នានា ដែលមានបទពិសោធន៍ល្អនានាដែលស.រ.អា.កំពុងជួយនៅតាមបណ្តាប្រទេសនានាទៀត»។
វាគ្មិនម្នាក់ទៀតគឺនាង ណាថាឆា គីម នាយិកាអង្គការសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីតម្លាភាពធនធាន បាននិយាយថា ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់មានបទពិសោធន៍មិនល្អផ្នែកធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើរួចហើយ។ នាងបានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមិនគួរកើតមានរឿងនេះចំពោះបញ្ហាធនធានរ៉ែទៀតទេ។ នាងណាថាឆា គីមសង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងទទួលបានប្រាក់ចំណូល ដ៏ធំធេង តាមរយៈតម្លាភាពសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងជួយផ្នែកសុខុមាលភាពពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរ។
ក្រុមវាគ្មិនបានបង្ហាញអំពីបញ្ហាវិបត្តិនយោបាយ ដែលជាប់គាំង ក្រោយការបោះឆ្នោត ការធ្វើច្បាប់សង្គមស៊ីវិល ឬច្បាប់ NGOs និងច្បាប់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធ័រណិត ដែលពុំមានការចូលរួមពីក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកជំនាញឯករាជ្យជាដើម។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាពេលនេះមានគណបក្សតែមួយដឹកនាំប្រទេស ហើយគណបក្សជំទាស់នៅបន្តពហិការដោយសារភាពមិនយល់ព្រមនឹងលទ្ធផលឆ្នោតដែលមានភាពមិនប្រក្រតីដ៏ធ្ងន់ធ្ងរកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ផងនោះ។
នាងច័ន្ទគ្រីស្នា សាវ៉ាដា មន្ត្រីកម្មវិធីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកពលរដ្ឋសកម្មនៃអង្គការអុកស្វាមអាមេរិកគឺជាវាគ្មិនផងដែរ។ នាងបានអះអាងថា ប្រទេសកម្ពុជាពេលនេះកំពុងស្ថិតនៅលើផ្លូវបត់មួយ ទាំងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច។ នាងបានថ្លែងថា អ្វីដែលជាការគម្រាមកំហែងដល់សិទ្ធិសរីភាពសង្គមស៊ីវិលពេលនេះគឺច្បាប់អង្គការ និងច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធអ៊ីធ័រណិត ដែលនាងបានបញ្ជាក់ថា ត្រូវមានការចូលរួមពីសង្គមស៊ីវិលដើម្បីតាក់តែច្បាប់ដែលអាចទទួលយកបាន។
ក្រុមវាគ្មិនបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមប្រទេសផ្តល់ជំនួយ ដូចជាស.រ.អា.និងក្រុមហ៊ុនស.រ.អា.ជាដើម អាចដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យមានការអនុវត្តទាក់ទងនឹងការវិនិយោគដោយតម្លាភាពនេះក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលជំពាក់បំណុលបរទេសរាប់ពាន់លានដុល្លារនេះ។
លោកស្រីអ៊ីសាប៊ែល ម៊ូនីឡា (Isabel Munilla) អ្នកសម្របសម្រួលការពិភាក្សាមកពីអង្គការ Oxfam America បានបង្ហាញឲ្យដឹងថា ស.រ.អា.បានផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជាជាប្រចាំដែរ គឺមានប្រមាណ៧៦លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំៗ។
«ហើយថវិកាជាតិប្រទេសកម្ពុជាប្រមាណពាក់កណ្តាលគឺជាជំនួយអន្តរជាតិ។ ដូច្នេះសម្រាប់ប្រទេសដែលមានផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកឬ GDP ចំនួន១ពាន់៤រយលានដុល្លារ ហើយមានពលរដ្ឋតែ១៥លាននាក់នោះ ជំនួយបរទេសជារឿងសំខាន់ណាស់»។
គេមិនដឹងថា តើការផ្តល់អាជ្ញាប័នវិនិយោគផ្នែកឧស្សាហកម្មរ៉ែដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ទាប់នេះអាចនឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាគេចផុតពីការខ្ចីប្រាក់បំណុលបរទេសឬយ៉ាងណាទេ ក្នុងពេលកម្ពុជាមានការវិវត្តផ្នែកនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចដែលប្រជាពលរដ្ឋទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរសង្គម ដូចការបង្ហាញដោយសន្លឹកឆ្នោតនោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមវាគ្មិនបានដាក់ក្តីសង្ឃឹមថា ការយកចិត្តទុកដាក់របស់ស.រ.អា.ចំពោះការផ្លាស់ប្តូរនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេស ការដែលសភាស.រ.អា. មានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងអំពីស្ថានការណ៍កម្ពុជាចុងក្រោយថ្មីៗនេះ នឹងជួយដល់ស្ថានការណ៍នយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រុមវាគ្មិនបានជួបជាមួយនឹងមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសស.រ.អា. បុគ្គលិកសភាអាមេរិកាំង ក្រុមប្រទេសអ្នកផ្តល់ជំនួយធំៗ ដូចជាធនាគារពិភពលោក អង្គការរូបិយប័ណ្ណអន្តរជាតិ និងទីភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយអន្តរជាតិ USAID ជាដើម៕
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមួយរៀបចំដោយអង្គការ Oxfam America កាលពីថ្ងៃពុធនៅក្នុងអាគារសភាស.រ.អា.ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ក្រុមវាគ្មិនបីរូបមកពីអង្គការ Oxfam ក្នុងតំបន់និងកម្ពុជា បានថ្លែងថា ជំនួយនិងបទពិសោធន៍ស.រ.អា.គឺជារឿងសំខាន់ដល់តម្លាភាពនៃវិនិយោគផ្នែកឧស្សាហកម្មជីករ៉ែក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែកម្ពុជាគ្មានច្បាប់ទទួលបានព័ត៌មានទាក់ទងនឹងបញ្ហាវិនិយោគផ្នែកឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្ម ឬការជីករ៉ែ ហើយព័ត៌មានអំពីចំណូលពន្ធរដ្ឋនិង ដំណើរការវិនិយោគលើធនធានរ៉ែនេះដែលអាចប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងជីវិភាពពលរដ្ឋនេះ មិនត្រូវគេប្រកាសឲ្យដឹងជាសាធារណៈ។
ពួកគេថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះដោយយោងថា ក្រុមហ៊ុនស.រ.អា.ដូចជាក្រុមហ៊ុន Chevron និងក្រុមហ៊ុនចិនដែលទៅវិនិយោគ អាចមានឯកសារជាមួយនឹងភាគីនៅកម្ពុជាដើម្បីឲ្យពួកគេបានដឹងពីព័ត៌មាននេះ។
លោកឡាយ ឃីម មន្ត្រីសម្របសម្រួលកម្មវិធីប្រចាំតំបន់ផ្នែកឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្មនៃអង្គការអុកស្វាមអាមេរិកគឺជាវាគ្មិនម្នាក់។
«មានក្រុមហ៊ុនច្រើនបានទទួលនូវសម្បទានក្នុងការរុករករ៉ែ។ ប៉ុន្តែយើងមិនបានដឹងថា តើគាត់មានជាកិច្ចព្រមព្រៀងរបៀបម៉េច។ តែទី២រឿងផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ដែលអាចនឹងកើតមានឡើង ហើយនឹងការរុករករ៉ែនៅក្នុងតំបន់ដែលប្រជាជនក្រីក្រ ជាពិសេសជនជាតិដើមភាគតិច»។
លោកថ្លែងថា ក្នុងរយៈពេលជាង១០ឆ្នាំមានកំណើនក្រុមហ៊ុនយ៉ាងតិច១២០ ភាគច្រើនមកពីប្រទេសចិនមកវិនិយោគនេះ ហើយបានបង្កឲ្យមានក្តីបារម្ភ ដោយសារសង្គមស៊ីវិលនិងប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចចូលរួមពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការវិនិយោគ ហើយនឹងដឹងអំពីបញ្ហាតម្លាភាពចំពោះដំណើរការក្រុមហ៊ុនទាក់ទងនឹងប្រាក់ចំណូលដល់រដ្ឋ ហើយប្រតិបត្តិការរបស់ក្រុមហ៊ុនក៏មិនត្រូវគេឲ្យដឹងផងដែរ។
លោកឡាយ ឃីមបានបញ្ជាក់ថា រ៉ែទាំងអស់ដែលគេធ្វើការវិនិយោគគឺរ៉ែប្រេងកាត រ៉ែមាស រ៉ែដែក និងរ៉ែបុកស៊ីតជាដើម តែក្រុមហ៊ុនទាំងនោះត្រូវគេបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលរុករក ស្រាវជ្រាវនៅឡើយ ហើយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះក៏មិនទាន់ប្រកាសជាផ្លូវការអំពីប្រត្តិបត្តិការវិនិយោគរបស់គេដែរ។ លោកគិតថា ស.រ.អា. ដែលមានបទពិសោធន៍ក្នុងរឿងធនធានធម្មជាតិនេះ អាចជួយដល់កម្ពុជាបាន។
«ដោយសារតែទំនាក់ទំនងរវាងស.រ.អា.ជាមួយប្រទេសកម្ពុជាមានដំណើរការល្អ ខ្ញុំយល់ថា ស.រ.អា.អាចជួយលើកទឹកចិត្ត ឬក៏ពន្យល់រដ្ឋាភិបាល ឬក៏អ្នកធ្វើគោលនយោបាយឲ្យពិនិត្យមើលទៅលើបទពិសោធន៍នានា ដែលមានបទពិសោធន៍ល្អនានាដែលស.រ.អា.កំពុងជួយនៅតាមបណ្តាប្រទេសនានាទៀត»។
វាគ្មិនម្នាក់ទៀតគឺនាង ណាថាឆា គីម នាយិកាអង្គការសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីតម្លាភាពធនធាន បាននិយាយថា ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់មានបទពិសោធន៍មិនល្អផ្នែកធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើរួចហើយ។ នាងបានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមិនគួរកើតមានរឿងនេះចំពោះបញ្ហាធនធានរ៉ែទៀតទេ។ នាងណាថាឆា គីមសង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងទទួលបានប្រាក់ចំណូល ដ៏ធំធេង តាមរយៈតម្លាភាពសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងជួយផ្នែកសុខុមាលភាពពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរ។
ក្រុមវាគ្មិនបានបង្ហាញអំពីបញ្ហាវិបត្តិនយោបាយ ដែលជាប់គាំង ក្រោយការបោះឆ្នោត ការធ្វើច្បាប់សង្គមស៊ីវិល ឬច្បាប់ NGOs និងច្បាប់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធ័រណិត ដែលពុំមានការចូលរួមពីក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកជំនាញឯករាជ្យជាដើម។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាពេលនេះមានគណបក្សតែមួយដឹកនាំប្រទេស ហើយគណបក្សជំទាស់នៅបន្តពហិការដោយសារភាពមិនយល់ព្រមនឹងលទ្ធផលឆ្នោតដែលមានភាពមិនប្រក្រតីដ៏ធ្ងន់ធ្ងរកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ផងនោះ។
នាងច័ន្ទគ្រីស្នា សាវ៉ាដា មន្ត្រីកម្មវិធីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកពលរដ្ឋសកម្មនៃអង្គការអុកស្វាមអាមេរិកគឺជាវាគ្មិនផងដែរ។ នាងបានអះអាងថា ប្រទេសកម្ពុជាពេលនេះកំពុងស្ថិតនៅលើផ្លូវបត់មួយ ទាំងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច។ នាងបានថ្លែងថា អ្វីដែលជាការគម្រាមកំហែងដល់សិទ្ធិសរីភាពសង្គមស៊ីវិលពេលនេះគឺច្បាប់អង្គការ និងច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធអ៊ីធ័រណិត ដែលនាងបានបញ្ជាក់ថា ត្រូវមានការចូលរួមពីសង្គមស៊ីវិលដើម្បីតាក់តែច្បាប់ដែលអាចទទួលយកបាន។
ក្រុមវាគ្មិនបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមប្រទេសផ្តល់ជំនួយ ដូចជាស.រ.អា.និងក្រុមហ៊ុនស.រ.អា.ជាដើម អាចដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យមានការអនុវត្តទាក់ទងនឹងការវិនិយោគដោយតម្លាភាពនេះក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលជំពាក់បំណុលបរទេសរាប់ពាន់លានដុល្លារនេះ។
លោកស្រីអ៊ីសាប៊ែល ម៊ូនីឡា (Isabel Munilla) អ្នកសម្របសម្រួលការពិភាក្សាមកពីអង្គការ Oxfam America បានបង្ហាញឲ្យដឹងថា ស.រ.អា.បានផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជាជាប្រចាំដែរ គឺមានប្រមាណ៧៦លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំៗ។
«ហើយថវិកាជាតិប្រទេសកម្ពុជាប្រមាណពាក់កណ្តាលគឺជាជំនួយអន្តរជាតិ។ ដូច្នេះសម្រាប់ប្រទេសដែលមានផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកឬ GDP ចំនួន១ពាន់៤រយលានដុល្លារ ហើយមានពលរដ្ឋតែ១៥លាននាក់នោះ ជំនួយបរទេសជារឿងសំខាន់ណាស់»។
គេមិនដឹងថា តើការផ្តល់អាជ្ញាប័នវិនិយោគផ្នែកឧស្សាហកម្មរ៉ែដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ទាប់នេះអាចនឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាគេចផុតពីការខ្ចីប្រាក់បំណុលបរទេសឬយ៉ាងណាទេ ក្នុងពេលកម្ពុជាមានការវិវត្តផ្នែកនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចដែលប្រជាពលរដ្ឋទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរសង្គម ដូចការបង្ហាញដោយសន្លឹកឆ្នោតនោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមវាគ្មិនបានដាក់ក្តីសង្ឃឹមថា ការយកចិត្តទុកដាក់របស់ស.រ.អា.ចំពោះការផ្លាស់ប្តូរនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេស ការដែលសភាស.រ.អា. មានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងអំពីស្ថានការណ៍កម្ពុជាចុងក្រោយថ្មីៗនេះ នឹងជួយដល់ស្ថានការណ៍នយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រុមវាគ្មិនបានជួបជាមួយនឹងមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសស.រ.អា. បុគ្គលិកសភាអាមេរិកាំង ក្រុមប្រទេសអ្នកផ្តល់ជំនួយធំៗ ដូចជាធនាគារពិភពលោក អង្គការរូបិយប័ណ្ណអន្តរជាតិ និងទីភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយអន្តរជាតិ USAID ជាដើម៕
ប្រភព :វីអូអេ
ប្រតិបត្តិការចម្រុះជាតិស្វែងរកនិងសង្គ្រោះ Search and Rescue (SAR) ដើម្បីស្វែងរកយន្តហោះម៉ាឡេស៊ី MH 370
ប្រតិបត្តិការស្វែងរកយន្តហោះអាកាសចរណ៍ម៉ាឡេស៊ីលេខ MH 370 កាន់តែត្រូវពង្រីកធំឡើងជាបន្តបន្ទាប់ខណៈដែលវាចូលដល់សប្តាហ៍ទី២។ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបានស្នើសុំជំនួយបន្ថែមពីប្រទេសផ្សេងទៀតទៀតដែលមិនមានក្នុងបញ្ជីខាងក្រោម។ ប្រទេសទាំងនោះរួមមាន៖ កាហ្សាក់ស្ថាន អ៊ូសបេគីស្ថាន តួកម៉េនីស្ថាន ប៉ាគីស្ថាន ភូមា (មីយ៉ាន់ម៉ា) ឡាវ និង បារាំង។
ម៉ាឡេស៊ី
ម៉ាឡេស៊ីដឹកនាំប្រតិបត្តិការចម្រុះជាតិ SAR ដោយប្រើប្រាស់កងកម្លាំងយោធានិងស៊ីវិលរបស់ខ្លួន។
ចិន
បណ្តាញផ្សាយជាតិរបស់ប្រទេសចិនបានរាយការណ៍ថា ប្រទេសចិនបានប្រើប្រាស់កងនាវាតូច SAR ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំបំផុតដែលខ្លួនធ្លាប់មាន ហើយស្ថានីយបញ្ជាការផ្កាយរណប Xi'an នៅខេត្ត Shaanxi បានបញ្ជូនផ្កាយរណបចំនួន៨ដើម្បីចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការស្វែងរកនិងសង្គ្រោះ។
វៀតណាម
ក្រសួងនានារបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែង SAR ដោយប្រើប្រាស់យន្តហោះមួយចំនួននិងនាវាចំនួន៧ ពីកងទ័ពជើងទឹក កងឆ្មាំសមុទ្រ និងនាយកដ្ឋានត្រួតពិនិត្យការនេសាទ។
សហរដ្ឋអាមេរិក
យន្តហោះ P-8A Poseidon ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅពេលចុងក្រោយនេះ ជាយន្តហោះឈ្លបយកការណ៍តាមអាកាសនិងប្រឆាំងនឹងនាវាមុជទឹកដែលទំនើបបំផុតរបស់កងទ័ពជើងទឹកសហរដ្ឋអាមេរិក។ កងទ័ពជើងទឹកសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានប្រើប្រាស់យន្តហោះ P-3C Orion ពីកងនាវាទី៧ (Seventh Fleet) ពី Kadena កោះ Okinawa ប្រទេសជប៉ុន។ ស.រ.អាក៏ប្រើនាវាពិឃាតដែលមានផ្ទុកកាំជ្រួចទូរបញ្ជា ដែលនាវានិមួយៗមានផ្ទុកឧទ្ធម្ភាគចក្រ MH-60R Seahawk។ នាវា USNS John Ericsson ជួយទ្រទ្រង់ខាងសម្ភារៈដល់នាវាចម្បាំងទាំងពីរ។
ឥណ្ឌូនេស៊ី
កងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី (TNI-AL) បានបញ្ជូននាវា៥ទៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ឥណ្ឌូនេស៊ីក៏បានបង្ហាញចេតនាចង់បញ្ជូនយន្តហោះឈ្លបយកការណ៍មួយចំនួនទៅកាន់តំបន់នេះដែរ។
សិង្ហបុរី
ប្រទេសសិង្ហបុរីជាដំបូងដែលបានផ្តល់ការគាំទ្រជាសម្ភារៈដល់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីក្នុងប្រតិបត្តិការ SAR operation។ កងទ័ពសិង្ហបុរី (SAF) បានបញ្ជូនយន្តហោះយោធាចំនួន៣ តែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយយន្តហោះម៉ាឡេស៊ី Malaysia Airlines MH 370 បានបាត់ពីរ៉ាដា។
ឥណ្ឌា
ប្រទេសឥណ្ឌាបានបញ្ជូននាវាកងទ័ពជើងទឹកចំនួន២ នាវាល្បាត១ នាវាចម្បាំង២ និងនាវាផ្សេងទៀតពីកងឆ្មាំសមុទ្រ យន្តហោះឈ្លបយកការណ៍លើសមុទ្រ យន្តហោះដឹកជញ្ជូនយោធា ផ្កាយរណបឈ្លបយកការណ៍លើសមុទ្រ ពីបញ្ជាការដ្ឋានបូព៌ានៃកងទ័ពជើងទឹក។
កម្ពុជា
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិយាយថាខ្លួនបានបញ្ជូននាវា២ និងឧទ្ធម្ភាគចក្រ៤ ដើម្បីទៅជួយការរុករកយន្តហោះ Malaysian Airlines MH370។
ហ្វីលីពីន
កងទ័ពជើងទឹកហ្វីលីពីនបានបញ្ជូននាវាល្បាត៣ និងយន្តហោះ១។
បង់ក្លាដែស
រដ្ឋាភិបាលបង់ក្លាដែសនិយាយថា ខ្លួនប្រើយន្តហោះ២គ្រឿងនិងនាវាចម្បាំង frigate ចំនួន២ដើម្បីស្វែងរកយន្តហោះនោះ។
តៃវ៉ាន់
កោះតៃវ៉ាន់បានបញ្ជូនយន្តហោះដឹកជញ្ជូនយោធាមួយ នាវាចម្បាំង frigate មួយនិងនាវាពីកងឆ្មាំសមុទ្រ។
អូស្ត្រាលី
កងភូមិន្ទអាកាសរបស់អូស្ត្រាលី (RAAF) បានបញ្ជូនយន្តហោះល្បាតសមុទ្រចំនួន២ ទៅជួយក្នុងប្រតិបត្តិការស្វែងរក។
ថៃ
កងទ័ពជើងទឹកភូមិន្ទថៃ (RTN) បានបញ្ជូនឧទ្ធម្ភាគចក្រ១គ្រឿងនិងនាវាល្បាតមួយគ្រឿង។ ប្រទេសថៃក៏អាចបញ្ជូននាវានិងយន្តហោះបន្ថែមទៀតដែរ បើមានការស្នើពីម៉ាឡេស៊ី។
អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម
បណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានរបស់អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (UAE) រាយការណ៍ថា ប្រទេសនេះបានបញ្ជូនយន្តហោះ២គ្រឿងដើម្បីទៅចូលរួមក្នុងការស្វែងរកនេះ។
នូវែលសេឡង់
កងទ័ពអាកាសនូវែលសេឡង់ (RNZAF) បានប្រើប្រាស់យន្តហោះ ម៉ាស៊ីន៤ turboprop ដែលប្រឆាំងនឹងនាវាមុជទឹក និងឈ្លបយកការណ៍លើផ្ទៃសមុទ្រ ដែលចេញពីក្រុង Auckland កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមីនាហើយមានមូលដ្ឋានបណ្តោះអាសន្ននៅកោះ Penang ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
ប្រភព:វីអូអេ
អាជីវករលក់ដូរនៅផ្សារលើខេត្តកំពង់ឆ្នាំងរិះគន់គម្រោងស្ដារប្រព័ន្ធលូថាមិនច្បាស់លាស់
អាជីវករលក់ដូរនៅប៉ែកខាងត្បូង និងខាងជើងនៃផ្សារលើ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខកចិត្តចំពោះភាពមិនច្បាស់លាស់របស់អាជ្ញាធរ ក្នុងការអនុវត្តគម្រោងស្ថាបនាប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកស្អុយ ដែលធ្វើនៅចំទីតាំងតូបលក់ដូររបស់ពួកគាត់។
ក្រុមអាជីវករអះអាងថា អាជ្ញាធរ និងគណៈកម្មការផ្សារ ម្ដងបង្ខំឲ្យពួកគាត់រុះរើតូបចេញ ដើម្បីចាប់ផ្ដើមអនុវត្ដគម្រោងនេះ ម្ដងត្រូវពន្យារពេល។ ភាពមិនច្បាស់លាស់នេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការលក់ដូរ និងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់ធ្ងន់ធ្ងរ។
ដំបូលឆត្រ និងគ្រែលក់ដូររបស់អាជីវករប្រមាណជា ៤០០កន្លែង ត្រូវបានរុះរើជាលើកទី២ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា បន្ទាប់ពីពួកគាត់សម្រេចចិត្តនាំគ្នាចូលទៅលក់ដូរនៅកន្លែងចាស់មួយរយៈវិញ។ ការសម្រេចចិត្តចូលទៅលក់ដូរនៅលើទីតាំងចាស់ ដែលអាជ្ញាធរឲ្យរុះតូបចោលអស់ម្តងហើយនោះ គឺដោយសារតែមិនឃើញគ្រឿងចក្ររបស់គម្រោង ចៃកា (Jica) ធ្វើសកម្មភាពស្ដារប្រព័ន្ធលូដូចគម្រោង និងការប្រកាសរបស់អាជ្ញាធរនោះឡើយ។
អាជីវករលក់បន្លែ និងសាច់ជ្រូក ដែលថ្លែងក្នុងលក្ខខណ្ឌសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យដឹងថា ភាពរអាក់រអួលនៃការលក់ដូរបានកើតមានតាំងពីពេលរុះរើ នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា មក។ ពួកគាត់បន្តថា ប្រសិនគម្រោងធ្វើលូនេះនៅតែបន្តអូសបន្លាយ ខណៈដែលកន្លែងលក់ដូររបស់ពួកគាត់មិនច្បាស់លាស់ដូចសព្វថ្ងៃនេះ បញ្ហាជីវភាពរបស់អាជីវករនឹងកាន់តែប៉ះពាល់ខ្លាំង៖ «លំបាកហ្នឹងវាក្រៃណានឹងនិយាយ ដល់យើងនិយាយ ដល់យើងធ្វើអ៊ីចឹងៗ វាដូចជាអត់សម។ បើថាដេញចេញឲ្យវាចេញទៅកុំអាដែងចេញហើយចូលហើយចូលហើយទៅជាមានពាក្យចចាមអារ៉ាម ដីទៅដោះដូរជាមួយប្រជាពលរដ្ឋអាម៉េចអីអាម៉េច ហើយអាភាស៊ីកង់អីនៅត្រង់ហ្នឹងអត់ចេញ ហើយឲ្យប្រជាជនចេញ ឲ្យអាភាស៊ីកង់នៅទុកហ្នឹង។ ជួលកន្លែងគេមួយថ្ងៃគេយក ២ ទៅ ៣ពាន់មួយថ្ងៃ ក្មួយឯងគិតមើលថាយកក៏យកចុះ ឲ្យតែបានប្រជាជនធ្វើស្ដារស្អាតទៅ នឹងអាងចូលវិញ»។
ក្រោយពីការរុះរើនេះ ក្រុមអាជីវករនាំគ្នាជួលដីនៅតាមមុខផ្ទះអ្នកភូមិត្រពាំងបី ដែលស្ថិតនៅក្បែរផ្សារនោះ ដើម្បីលក់ដូរបណ្ដោះអាសន្ន ក្នុងគោលបំណងរង់ចាំចូលលក់ដូរកន្លែងដើមវិញ បន្ទាប់ស្ថាបនាប្រព័ន្ធលូរួច។ ត្រង់ចំណុចនេះ គណៈគ្រប់គ្រងផ្សារលើបញ្ជាក់ថា ក្រុមអាជីវករអាចចូលលក់នៅកន្លែងដើមវិញបាន ប៉ុន្តែមានអាជ្ញាធរខេត្តក្រុង រួមសហការជាមួយនឹងគណៈកម្មការផ្សារ ដើម្បីវាស់បែងចែកទំហំតូបស្មើៗគ្នា សម្រាប់អាជីវករជួលនៅក្រោយការសាងសង់ប្រព័ន្ធលូរួច។
ប្រធានគណៈកម្មការផ្សារលើ លោក លន់ ថា មានប្រសាសន៍ថា មូលហេតុពិតប្រាកដនៃការយឺតយ៉ាវនេះ លោកមិនដឹងថាបណ្ដាលមកពីអាជ្ញាធរ ឬខាងគម្រោង ចៃកា របស់ប្រទេសជប៉ុន នោះទេ៖ «អាហ្នឹងគាត់ចង់បាក់ជំនឿថា តិចថយដូចថ្ងៃមុនទៅ ប្រសិនបើថយទៅគេអត់ទាន់ធ្វើដដែល វាខាតគាត់ណាស់ណា ទៅលក់ឯណោះវាអត់មានអ្នកទិញអ្នកអីអ៊ីចឹងទៅ វាដាច់ជីវភាពគាត់ណាប្អូន»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី ពុំទាន់អាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង អ្នកស្រី ដោក សុទ្ធា និងអភិបាលក្រុង លោក ហៃ មនោរម្យ ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ប៉ុន្តែសេចក្ដីជូនដំណឹងដែលបិទផ្សាយលើគម្រោងការសាងសង់ប្រព័ន្ធលូនៅអមសងខាងផ្សារនេះ នឹងចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ ហើយរយៈពេលនៃការក្រាលកម្រាល គឺចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤៕
ប្រភព:អាស៊ីសេរី
បុគ្គលិកស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិចដាក់ញត្តិជូនទូតអាមេរិកជួយអន្តរាគមន៍
ការបន្តធ្វើកូដកម្មរបស់បុគ្គលិកកម្មករក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) នៅរាជធានីភ្នំពេញ ឈានចូលដល់ថ្ងៃទី៤ហើយរហូតមកដល់ថ្ងៃទី១៥ ឧសភា។ បុគ្គលិកកម្មករដែលកំពុងតវ៉ា នៅតែទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនដំឡើងប្រាក់ខែដល់ពួកគេឱ្យបាន ១៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ក្រៅពីការធ្វើកូដកម្មនៅតាមកន្លែង ពួកគេក៏ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ដែរ។
តំណាងបុគ្គលិកកម្មករក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច នៅរាជធានីភ្នំពេញជាង ២០នាក់ មកប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅមុខស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ឧសភា ដើម្បីដាក់ញត្តិរកអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតនេះ។
អនុព័ន្ធសន្តិសុខរងនៃស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដេវិដ ខាបឡែន (David Kaplan) ចេញមកទទួលញត្តិរបស់បុគ្គលិកកម្មករកាល់តិច ទាំងនេះ។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា លោក ស ម៉ូរ៉ា ថ្លែងបន្ទាប់ការប្រគល់ញត្តិនេះថា លោក ដេវិដ ខាបឡែន មិនបានសន្យាអ្វីចំពោះពួកលោកទេ៖ «គាត់មិនបានប្រាប់ទេ ប៉ុន្តែគាត់យកញត្តិយើងនេះទៅជួបខាងផ្នែកគោលនយោបាយរបស់ពួកគាត់ ដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍បែបណា (មួយ)។ ប៉ុន្តែយើងជឿថា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក នឹងមិនព្រងើយកន្តើយទេ ដែលយើងមើលឃើញថា នេះជាលទ្ធភាពដែលក្រុមហ៊ុនអាចមានលទ្ធភាព ព្រោះក្រុមហ៊ុនដៃគូប្រកួតប្រជែងគេអាចឱ្យបាន រឿងអី កាល់តិច ឱ្យមិនបាន? កាល់តិច ជាក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ហើយឈានមុខគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការលក់សាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អ៊ីចឹងគាត់ប្រាកដណាស់ដែលអាចឱ្យបងប្អូនកម្មករនិយោជិកបាន»។
ក្នុងញត្តិដាក់ជូនស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នោះ បានសរសេរថា ក្រុមបុគ្គលិកកម្មករដឹងថា សហរដ្ឋអាមេរិក យកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងចំពោះក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួន ក្នុងការប្រតិបត្តិការនៅបរទេស ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងអំពើពុករលួយ ជាដើម។ ញត្តិបន្តថា ក្រុមហ៊ុនឈេហ្វរ៉ុនកម្ពុជា មិនបានផ្ដល់ប្រាក់ឈ្នួលដែលធានាការរស់នៅសមរម្យ ស្របតាមច្បាប់កម្ពុជា ទេ។ ខ្លឹមសារញត្តិនេះ ស្នើសុំស្ថានទូតឱ្យជួយធ្វើអន្តរាគមន៍ចំពោះក្រុមហ៊ុនឈេហ្វរ៉ុនកម្ពុជា លើពីរចំណុច គឺទី១ ឱ្យក្រុមហ៊ុនផ្ដល់ប្រាក់រង្វាន់ប្រចាំឆ្នាំ ឬហៅថា ប្រាក់ខែទី១៣ យ៉ាងហោចណាស់ឱ្យស្មើនឹងប្រាក់ឈ្នួលខែចុងក្រោយរបស់កម្មករនិយោជិក ដោយអនុវត្តសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៤។ ចំណុចទី២ គឺឱ្យក្រុមហ៊ុនដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលគោលដល់កម្មករអនាម័យ ចាក់សាំង និងប្ដូរប្រេងម៉ាស៊ីនចំនួន ១៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែ និងបន្ថែមប្រាក់ឈ្នួល ៥០ដុល្លារទៀតដល់បុគ្គលិកផ្នែកបេឡា។ ការដំឡើងនេះ គឺអនុវត្តចាប់ពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ តទៅ។
ប្រធានសហជីពមូលដ្ឋាននៃបុគ្គលិកកម្មករក្រុមហ៊ុនកាល់តិច លោក យឿង រ៉េត បញ្ជាក់ជំហរថា បន្ទាប់ពីដាក់ញត្តិនេះរួច ពួកលោកមិនបញ្ឈប់ការតវ៉ានៅតាមស្ថានីយទេ ប្រសិនបើគ្មានដំណោះស្រាយ។ ប៉ុន្តែ លោកសង្ឃឹមលើស្ថានទូតអាមេរិក៖ «ខ្ញុំរំពឹងទុកជោគជ័យទៅលើស្ថានទូត ព្រោះក្រុមហ៊ុននេះជាក្រុមហ៊ុនស្តង់ដារ ហើយជាក្រុមហ៊ុនរបស់អាមេរិកាំងទៀត។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសង្ឃឹមថា អាមេរិកាំង មិនបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យរឿងហ្នឹងអូសបន្លាយពេលវេលាតទៅទៀតទេ»។
បុគ្គលិកធ្វើកូដកម្មមួយរូប លោក ឈួន សុភ័ណ្ណារ៉ា ត្អូញថា ប្រាក់ឈ្នួលដែលក្រុមហ៊ុនផ្ដល់ឱ្យមានការលំបាកសម្រាប់ការទ្រទ្រង់ជីវភាពបច្ចុប្បន្ន៖«សម្រាប់ប្រាក់ខែ ១១០ដុល្លារ តើយើងអាចរស់នៅសមរម្យទេ? ធម្មតាយើងដឹងហើយ យើងនិយាយពីរោងចក្រវិញ គ្រាន់តែរោងចក្រចេញគោលការណ៍ថាឡើងប្រាក់ខែគោល ១០០ គោលការណ៍ហ្នឹងមិនទាំងចេញថាឱ្យ ១០០ផង ថ្លៃឡើងមុនបាត់ទៅហើយ។ យើងគិតតែថ្លៃផ្ទះ ចុះថ្លៃម្ហូបអាហារ អង្ករត្រីសាច់ស្អីៗសុទ្ធតែថ្លៃ សួរថាតើប្រាក់ខែប៉ុណ្ណឹងយើងអាចបែងចែកគ្រប់ទេ។ ហ្នឹងសម្រាប់អ្នកខ្លួនមួយ។ ចុះសម្រាប់មានប្រពន្ធមានកូន? បើសិនជាអ្នកមានប្រពន្ធហ្នឹងមានការងារដែរ នោះមិនអីទេ។ ចុះសម្រាប់ដែលអត់ការងារធ្វើ ហើយបើសិនគ្នាមានបន្ទុកនៅក្នុងគ្រួសារ មានកូន ឬមានម្ដាយចាស់ជរា មានឈឺទៀត សួរតើស្ថានភាពរបស់ពួកគេនឹងទៅជាយ៉ាងម៉េច? ឬមួយក៏ឱ្យពួកគេរង់ចាំថ្ងៃស្លាប់?»។
លោក ស ម៉ូរ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើមិនមានដំណោះស្រាយដែលអាចទទួលយកបានទេ ក្រុមបុគ្គលិកកម្មករនឹងបន្តធ្វើកូដកម្ម ដោយមិនបម្រើសេវាដល់អតិថិជន ហើយនឹងតាមដានដំណឹងអំពីញត្តិដែលបានដាក់ទៅស្ថានទូតនេះ។ ក្រុមបុគ្គលិកកម្មករ ក៏នឹងស្វែងរកការគាំទ្រជាសកម្មភាពសាមគ្គីភាពពីសមាជិក និងសហព័ន្ធសហជីពអន្តរជាតិ ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើក្រុមហ៊ុនឈេហ្វរ៉ុន នៅកម្ពុជា ដែរ៕
ប្រភព :អាស៊ីសេរី
សមាគមវៀតណាមគ្រោងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលចិនមុខទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា
សមាគមសហព័ន្ធខ្មែរវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជាប្រតិកម្មចំពោះការដាក់ពង្រាយឧបករណ៍បូមប្រេងរបស់ប្រទេសចិន នៅក្នុងដែនទឹកកំពុងមានជម្លោះជាមួយប្រទេសវៀតណាម។ សមាគមសហព័ន្ធខ្មែរវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជា ដែលមានសមាជិក៥ពាន់នាក់ បានជួបប្រជុំពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីត្រៀមប្រឆាំងបកទៅរដ្ឋាភិបាលចិនវិញនៅមុខស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា ទាក់ទងនឹងការឈ្លានពានដែនសមុទ្រនៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសវៀតណាម។ អាជ្ញាធរខ្មែរព្រមានថាទឹកដីកម្ពុជា មិនអនុញ្ញាតឲ្យជនបរទេស ប្រើប្រាស់ប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយទេ ហើយនឹងចាត់វិធានការតាមច្បាប់ចំពោះការរឹងទទឹងធ្វើបាតុកម្មក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថារដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាមិនបានចែងឬផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យជនបរទេស ប្រើប្រាស់ទឹកដីកម្ពុជាដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយឡើយ ហើយថែមទាំងព្រលយពាក្យថាចំណងមិត្តភាពម៉ឺនឆ្នាំរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ក៏មិនបន្ទន់ចិត្តឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រព្រឹត្តផ្ទុយពីច្បាប់បានដែរ។
ការលើកឡើងនេះ គឺនៅពេលដែលខាងសមាគមសហព័ន្ធខ្មែរវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជា កំពុងត្រៀម រៀបចំសកម្មភាពមួយចំនួន ដើម្បីប្រឆាំងនិងរដ្ឋាភិបាលចិន។ សមាគមនេះក៏គ្រោងធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិន នៅខាងមុខស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា ខណៈដែលជនជាតិនិងអាជ្ញាធរវៀតណាម កំពុងផ្ទុះកំហឹងកញ្ជ្រោលទាមទារ ឲ្យប្រទេសចិនដកឧបករណ៍បូមប្រេងក្នុងដែនសមុទ្រ ភាគខាងត្បូង ដែលមានជម្លោះជាមួយប្រទេសវៀតណាម។
ប្រធានសមាគមសហព័ន្ធខ្មែរវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជា លោក ស៊ឹម ជី មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៥ ឧសភា ថាជនជាតិវៀតណាមដែលកំពុងរស់នៅកម្ពុជាត្រៀម ធ្វើសកម្មភាពខ្លះប្រឆាំងនិងប្រទេសចិន។ តែលោកមិនបានទម្លាយថាសកម្មភាពប្រឆាំងទាំងនោះ និងធ្វើតាមរយៈរូបភាពណាខ្លះទេ។ លោកគ្រាន់តែសង្កត់ធ្ងន់ថា ការធ្វើបាតុកម្មនៅមុខស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា នឹងធ្វើឡើងនាពេលខាងមុខ៖ «គម្រោងរបស់សមាគមខ្ញុំមិនទាន់មានគម្រោងថាធ្វើបាតុកម្មទេ កំណត់ពេលណានឹងខ្ញុំនឹងជម្រាបពេលក្រោយ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំនឹងមានសកម្មភាពខ្លះៗចំពោះការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋចិន»។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្លាប់ប្រកាសជាចំហរថាប្រទេសវៀតណាមជាមហាមិត្តជាមួយកម្ពុជា។ តែមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័ក្រ ប្រាប់ថាចំណងមិត្តភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយ ប្រទេសវៀតណាម មិនមែនមានន័យថាកម្ពុជាត្រូវតែ អនុញ្ញាតឲ្យជនជាតិវៀតណាម ធ្វើអ្វីស្រេចតែអំពើចិត្ត ដោយមិនគោរពច្បាប់ឡើយ។ លោក ខៀវ សុភ័ក្រ បញ្ជាក់ថាកម្ពុជាគោរពច្បាប់ និងប្រទេសមានអព្យាក្រឹតអចិន្ត្រៃយ៍ ហើយប្រសិនបើសមាគមវៀតណាមនៅតែរឹងទទឹងយកទឹកដីកម្ពុជា ជាកន្លែងតវ៉ាប្រឆាំងចិននោះ អាជ្ញាធរនឹងចាត់វិធានការតាមច្បាប់៖ «កម្ពុជារបស់យើងជាប្រទេសអព្យាក្រឹតអចិន្ត្រៃយ៍មិនប្រកាន់ថាខាងណាទេ ហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានកម្លាំងបរទេសដាក់ទីតាំងយោធា ក្នុងទឹកដីយើងទេក្នុងន័យនេះថាបានសម្រេចក្ដីថា មិនអនុញ្ញាតឲ្យជនជាតិបរទេសប្រើប្រាស់ទឹកដីកម្ពុជា ដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាទៀតមិនថាប្រទេសចិនទេ ប្រទេសណាក៏ដោយនិយាយជារួមទោះបីជាអាមេរិកក៏មិនឲ្យធ្វើ ចិនក៏មិនឲ្យធ្វើ»។
អ្នកវិភាគឯករាជ្យ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ព្រួយបារម្ភថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាចនឹងពិបាកក្នុងការសម្រេចចិត្ត នៅពេលដែលមហាមិត្តទាំងពីរ គឺប្រទេសវៀតណាមនិងចិន ឈ្លោះគ្នារឿងដណ្ដើមដែនកោះ។ លោកបន្តថាត្បិតរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងច្បាស់ពីភាពអព្យាក្រឹត និងឯករាជ្យរបស់ប្រទេស ប៉ុន្តែជាបទពិសោធន៍រដ្ឋាភិបាលមិនអាចគ្រប់គ្រងនូវប្រតិកម្មជនបរទេស ដែលចង់យកទឹកដីកម្ពុជាជាកន្លែងឃោសនា ឬប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយ។ លោកបានលើកឧទាហរណ៍ថា កាលដែលប្រទេសថៃវឹកវរផ្នែកនយោបាយ ហើយហាមមិនអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ថាក់ ស៊ីន ចូលប្រទេសបាននោះ ស្រាប់តែលោក ថាក់ ស៊ីន បានមកឃោសនា និងជួបអ្នកគាំទ្រនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានអ្នកគាំទ្រច្រើនពាន់នាក់ចូលរួម ហើយប្រទេសវៀតណាមអាចប្រើវិធីស្រដៀងគ្នានេះ ដោយយកចំណងមិត្តភាព យកមកដាក់មុខឲ្យកម្ពុជាពិបាក បដិសេធសំណើរបស់ខ្លួន៖ «ចុះបើជនជាតិយួនធ្វើបាន ចុះជនជាតិចិនធ្វើបានទេ? ម្ល៉ោះហើយវាទៅជាមានចម្បាំងរវាងជនជាតិទាំងពីរដែលមានវត្តមាននៅកម្ពុជា មិនជាការល្អទេសម្រាប់យើងនឹង»។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ ស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលរក្សាអព្យាក្រឹតឲ្យរឹងមាំ។ ពិសេសសូមឲ្យជនជាតិវៀតណាម និងជនជាតិចិនរស់នៅកម្ពុជាកុំជ្រួលជ្រើមធ្វើបាតុកម្មដែលនាំឲ្យមានហិង្សាក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។
ទាក់ទងបញ្ហានេះដែរ កាលពីដើមខែឧសភា ប្រទេសចិនបានដាក់កប៉ាល់ទៅខួងប្រេងនៅកោះហ្វាងសា (Hoang Sa) ឬត្រឿងសា (Truong) ភាគខាងត្បូងក្នុងដែនសមុទ្រ ប្រទេសវៀតណាម ដោយមានទាំងកងទាហាន និងយន្តហោះទៅការពារ រារាំងមិនឲ្យអាជ្ញាធរវៀតណាម មកឆាឆៅឬបណ្ដេញពួកគេពីដែនសមុទ្រនោះថែមទៀត។ ទាំងអាជ្ញាធរចិន និងអាជ្ញាធរវៀតណាម បានប៉ះគ្នា២លើកមកហើយ ដោយភាគីទាំងពីរបានបាញ់ទឹកពន្លិចទូកគ្នាទៅវិញទៅមក។
ក្រោយការបរាជ័យ ឲ្យចិនដកកប៉ាល់ខួងប្រេងចេញពីកោះហ្វាងសា នោះជនជាតិវៀតណាម បានចេញតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ឧសភា ដែលនេះជាការប្រឆាំងដ៏កម្រឃើញមួយ នៅក្នុងប្រទេសកុម្មុយនិស្ត ដោយពួកគេបានចេញតវ៉ាតាមផ្លូវនិងគ្រវី ទង់ជាតិវៀតណាម ប្រឆាំងនឹងការពង្រាយឧបករណ៍បូមប្រេងរបស់ចិន ទៅក្នុងដែនសមុទ្រភាគខាងត្បូង។
អ្នកតវ៉ាបានប្រឆាំងក្រុមហ៊ុនចិន ហើយបានដុតរោងចក្រជាច្រើនជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកវិនិយោគចិន។
ព័ត៌មានពីរយទ័រ ផ្សាយថាមានការប៉ះទង្គិចហិង្សា រហូតបណ្ដាលឲ្យមនុស្សជាង២០នាក់ស្លាប់ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១៤ ឧសភា នៅក្នុងខេត្តហាទីន(Ha Tinh) ក្នុងនោះមានកម្មករជាជនជាតិ វៀតណាម៥នាក់និងជនជាតិចិន ១៦នាក់៕
ប្រភព:អាស៊ីសេរី
ជនជាតិចិននៅវៀតណាមសម្រុកមកកម្ពុជាបន្ទាប់មានបាតុកម្មដុតរោងចក្រ
ជនជាតិចិន ជាច្រើនរយនាក់បានសម្រុកចេញពីប្រទេសវៀតណាម មកកម្ពុជា តាមចក្រព្រំដែនអន្តរជាតិក្រុងបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង ជាបន្តបន្ទាប់។ ជនជាតិចិន សម្រុកចូលមកប្រទេសកម្ពុជា នេះ ដោយសារពួកគេបារម្ភពីសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន បន្ទាប់ពីមានផ្ទុះបាតុកម្មដុតរោងចក្រនៅប្រទេសវៀតណាម។
ក្រោយពីជនជាតិវៀតណាម ធ្វើកូដកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលចិន នៅក្នុងប្រទេសខ្លួនមក ជនជាតិចិន ទាំងអ្នកវិនិយោគ និងអ្នកទេសចរផង បានសម្រុកភៀសខ្លួនចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់ តាមរូបភាពមកទេសចរណ៍ និងធ្វើការងារផ្សេងៗ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៥ ឧសភា ថា ជនជាតិចិន ដែលចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ភាគច្រើនមកដោយស្របច្បាប់ជាបន្តបន្ទាប់ តាំងតែពីថ្ងៃទី១៣ ឧសភា កន្លងមក ហើយគិតមកទល់ពេលនេះ មានប្រមាណជាង ៦០០នាក់។ លោកបន្ថែមថា ជនជាតិចិន ដែលសម្រុកចូលមកប្រទេសកម្ពុជា នេះ ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាពីការធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាតាមរោងចក្រចិន នៅប្រទេសវៀតណាម។
លោកថា ជនជាតិចិន ទាំងនោះចូលតាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិបាវិត មកប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងលក្ខណៈជាអ្នកទេសចរធម្មតា ហើយនឹងត្រឡប់ទៅវៀតណាម វិញនៅពេលដែលស្ថានភាពនៅប្រទេសវៀតណាម ស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញ៖ «អឺនែក! ពេលដែលគាត់អញ្ជើញមកធម្មតាដែងគាត់ចូលមកក្នុងនាមជាអ្នកទេសចរ ឬក៏អ្នកស្នាក់អាស្រ័យបណ្ដោះអាសន្នទេ មិនមែនអ្នកវិនិយោគទេ។ អ៊ីចឹងអ្វីដែលគាត់អាចរស់នៅបានធម្មតាតាមរយៈពេលការស្នាក់អាស្រ័យរបស់គាត់ ដែលនគរបាលតាមច្រកទ្វារបានផ្ដល់ឲ្យហ្នឹង។ ឧទាហរណ៍ថា មកប៉ុន្មានខែអ៊ីចឹងទៅណាស់! តាមដែលសិទ្ធិហ្នឹងទៅ ដូច្នេះគាត់ចប់គាត់អាចអញ្ជើញទៅវិញទៅ។ ជាណែនយោបាយការបរទេសកម្ពុជា ជាទូទៅមិនប៉ះពាល់ទាំងវៀតណាម មិនប៉ះពាល់ទាំងចិន គេអាចចេញចូលបានដោយសេរី»។
លោកបន្ថែមថា ជនជាតិចិន ចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាជនបរទេសដទៃដែលចូលមកទេសចរណ៍ទូទៅដែរ គឺពុំមានការយាមកាមការពារអ្វីពិសេសនោះទេ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាម ប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក ត្រឹង វាំងថុង (Trang Van Thang) មានប្រសាសន៍ថា ជនជាតិវៀតណាម ធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលចិន ដោយសារតែចិន ចូលឈ្លានពានចូលក្នុងដែនសមុទ្រភាគខាងត្បូង ដែលជាអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសវៀតណាម ដោយខុសច្បាប់កាលពីថ្ងៃទី២ ឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ គឺពុំមែនជាការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងអ្នកវិនិយោគទុនរបស់ចិន នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម នោះឡើយ៖ «តំបន់សមុទ្រហ្នឹងប្រជុំកោះហ្នឹង គឺរបស់វៀតណាម បាទ! ដូច្នេះ ចិន យកនាវាចូលមកហ្នឹង នាវាខួងប្រេងរបស់ចិន ហើយនិងមាននាវាមួយចំនួនទៀតទៅការពារ ធ្វើរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាម។ ដូច្នេះ ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាម គេទៅធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងចិន រំលោភច្បាប់ហ្នឹង រំលោភដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាម»។
លោកបន្ថែមថា ជនជាតិវៀតណាម ដែលស្រឡាញ់ជាតិទឹកដីរបស់ខ្លួន ចាប់ផ្ដើមធ្វើបាតុកម្មតាំងពីថ្ងៃទី១២ ឧសភា ជាបន្តបន្ទាប់ទូទាំងប្រទេស ដើម្បីឲ្យចិន ដកនាវាពីរបស់ខ្លួនចេញពីដែនសមុទ្រដែលកំពុងមានជម្លោះនោះ៕
ប្រភព:អាស៊ីសេរី
Subscribe to:
Posts (Atom)